Zasady i kryteria udzielania pomocy społecznej
Zasady i kryteria udzielania pomocy społecznej
Pomoc społeczna od dnia 1 maja 2004 r. funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2024, poz. 1283 ze zm.).
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Komu przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej?
Pomocy społecznej udziela się z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):
- ubóstwa,
- sieroctwa,
- bezdomności,
- bezrobocia,
- niepełnosprawności,
- długotrwałej lub ciężkiej choroby,
- przemocy domowej,
- potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
- potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
- bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
- trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą
lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1
lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach; - trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
- alkoholizmu lub narkomanii,
- zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
- klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z ww. okoliczności.
Przy ustalaniu kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń pieniężnych pomocy społecznej brane są pod uwagę dochody osoby zainteresowanej i jej rodziny z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku do ośrodka pomocy społecznej lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony.
Kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej stanowi kwota 776 zł, natomiast dla osoby w rodzinie – 600 V-*- zł.
Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej.
Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej.
Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń (art. 13 ustawy o pomocy społecznej).
Wydanie decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia z pomocy społecznej, wymaga przeprowadzenia wywiadu środowiskowego (rodzinnego) w Twoim miejscu zamieszkania lub w miejscu stałego czy czasowego pobytu. Wywiad środowiskowy przeprowadza pracownik socjalny, który przeprowadzi rozmowę pozwalającą na dokonanie analizy i oceny sytuacji życiowej, występujących problemów i zakresu potrzeb.
Wszelkie informacje powierzane pracownikowi socjalnemu podczas rozmów objęte są tajemnicą i mogą być wykorzystane jedynie do celów przyznania świadczeń pomocy społecznej. W postępowaniu przyznania świadczeń pomocy społecznej pracownik socjalny kieruje się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy i ochroną ich dóbr osobistych.
Świadczenia pomocy społecznej udzielane są na wniosek/podanie:
- osoby zainteresowanej,
- jej przedstawiciela ustawowego,
- innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Pomoc społeczna może być także udzielana z urzędu (art. 102 ustawy o pomocy społecznej).
Wniosek ten jest zwolniony z uiszczania jakichkolwiek opłat
Jakie dokumenty będą wymagane?
Pracownik socjalny ma obowiązek ustalić sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby lub rodziny ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej. Sytuację tą ustala się na podstawie następujących dokumentów:
- dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;
- skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka (do wglądu) - w przypadku gdy dziecko nie figuruje w dowodzie osobistym opiekuna prawnego;
- dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;
- decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego;
- orzeczenia komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem
1 września 1997r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej; - orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
- zaświadczenia pracodawcy o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
- zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe,
- zaświadczenia pracodawcy o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych,
- dowodu otrzymania renty lub emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
- zaświadczenia urzędu gminy o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych,
- zaświadczenia wystawionego przez szkołę potwierdzającego kontynuowanie nauki
w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej; - decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo zaświadczenia
o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy; - decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego;
- zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzającego zobowiązanie do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
- zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
- zaświadczenia, o którym mowa w art. 8 ust. 7 i 8 ustawy, wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego;
- oświadczenia o uzyskaniu dochodu, o którym mowa w art. 8 ust. 11 i 12 ustawy;
- zaświadczenia lub decyzji organów przyznających świadczenia pieniężne;
- oświadczenia o stanie majątkowym.
Z jakich form pomocy można skorzystać?
Zasiłek stały
Jest to świadczenie obligatoryjne (obowiązkowe) przysługujące na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej pełnoletnim osobom niezdolnym do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnym do pracy, spełniającym kryterium dochodowe i stanowi uzupełnienie dochodu tych osób do kryterium ustawowego.
Zasiłek stały ustala się w wysokości:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 529 zł miesięcznie;
- w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie. Świadczenie to jest zadaniem zleconym gminie, finansowanym z budżetu państwa.
Zasiłek okresowy
Świadczenie to przysługuje na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej i adresowane jest do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz zasobach pieniężnych niewystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Zasiłek okresowy ustala się:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 444 zł miesięcznie;
- w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kwota tak ustalonego zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między:
- kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
- kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Zgodnie z art. 147 ustawy o pomocy społecznej - kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustalany jest na podstawie okoliczności sprawy.
Specjalny zasiłek okresowy
Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).
Zasiłek celowy
Jest to świadczenie fakultatywne przyznawane na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Osobom bezdomnym i innym osobom nieposiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
Zasiłek celowy może być przyznany również w formie biletu kredytowanego.
Zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego
To świadczenie przysługuje na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego.
W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną
Przysługuje na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznane osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.
W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Specjalny zasiłek celowy
Udzielany jest na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznany
w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.
Zasiłek celowy na zasadach zwrotu
Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).
Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie
Świadczenie fakultatywne, przysługujące na mocy art. 43 ustawy o pomocy społecznej – może być przyznawane:
- w formie pieniężnej – w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej.
- w formie rzeczowej - polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających niepełnosprawnym pracę. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.
Pomoc w formie posiłku
Zgodnie z art. 48 ww. ustawy ta pomoc udzielana jest w formie jednego gorącego posiłku dziennie, w tym również dzieciom i młodzieży.
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze
Na podstawie art. 50 ustawy o pomocy społecznej, osobie, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić, mogą być przyznane usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze.
Dom pomocy społecznej
Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.
Załączniki do pobrania
Plik | Nazwa | Data dodania | Pobrań |
---|---|---|---|
D20211296 (PDF, 165.76Kb) | 2024-10-17 10:55:58 | 0 | |
Podanie o pomoc (PDF, 62.87Kb) | 2024-10-17 10:55:58 | 1 |
Plik | Nazwa | Data dodania | Pobrań |
---|
Metadane - wyciąg z rejestru zmian
Osoba odpowiadająca za treść informacji
Martyna Kozłowska Data wytworzenia:
09 lis 2011
Osoba dodająca informacje
Martyna Kozłowska Data publikacji:
09 lis 2011, godz. 11:15
Osoba aktualizująca informacje
Ewelina Katowicz Data aktualizacji:
17 paź 2024, godz. 11:02